مقدمه:

انقلاب شکوهمند اسلامی بر اساس محتوای اعتقادی خود، بر فراهم نمودن امکانات رشد انسان و شکوفایی خلاقیت‌ها و استعدادهای جامعه در کسب و به‌کارگیری معرفت تکیه دارد و در این راستا، نقش دانشگاه، نقشی اساسی و خطیر است. تحول دانشگاه از یک محیط ایستای آموزشی به میدان پویا و پرتحرک آموزشی و پژوهشی و تبدیل آن به عرصه‌ی گذار استعدادها از قوه به فعل و محیطی شایسته چنین نام و درخور چنین رسالتی، مستلزم درگیری عمیق استاد و دانشجو با مسائل علمی است.
دراین راستا، سیاست دانشگاه تأمین شرایطی مناسب و محیطی مساعد جهت به‌کارگیری این سرمایه‌ی عظیم علمی، حاصل از تجمع طیف وسیعی از تخصص‌ها، در ارتقای توان علمی و تبدیل دانشگاه از مصرف کنند‌ه‌ی علم به تولید کننده‌ی دانش و معرفت است.

دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترا عالی‌ترین سطوح علمی دانشگاهی می‌باشند و در این مقاطع عالی علمی، فعالیت آموزشی زمانی ارزشمند است که همراه با تحقیق باشد تا از این رهگذر، علاوه بر کشف ندانسته‌ها و گسترش مرزهای دانسته‌ها، فطرت پویایی و جستجوگری دانشجو و پژوهشگر نیز رشد و تکامل یابد.
در حقیقت، دوره‌های تحصیلات تکمیلی محل تلاقی و فصل مشترک آموزش و پژوهش در عالی‌ترین سطوح خود می‌باشد که در آن برجسته‌ترین دانش‌پژوهان جامعه به عالی‌ترین مباحث علمی (نظری و عملی) می‌پردازند و در نقش خون تازه و تجدید شونده‌ی کالبد پژوهش و تحقیق، جامعه را زنده و پویا نگاه می‌دارند.
از سوی دیگر، در این مقاطع است که دانش و فن‌آوری از جوامع پیشرفته‌تر جذب و هضم می‌شود و همراه با خلاقیت‌ها و ابتکارات برای استفاده‌ی داخلی ارائه می‌گردد. سیاست تحصیلات تکمیلی دانشگاه علم و صنعت ایران نیز ناظر بر تمشیت امور به ترتیبی است که اهداف عالی فوق تحقق پذیرد. ان‌ شاء الله

الف: اهداف
با توجه به ابعاد فوق‌الذکر، اهداف تحصیلات تکمیلی در دانشگاه به شرح زیر می‌باشد :

• تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآمد در عالی‌ترین سطوح علمی جامعه، با توان تحلیل و مسأله یابی، تلفیق علم و عمل و رشد خصیصه های فطری جستجوگری، پویایی، بالندگی و خلاقیت
• جهت دادن موضوعات پایان نامه های تحصیلات تکمیلی به سوی اولویت‌های توسعه کشور
• ارتقاء مستمر کیفیت آموزشی و پژوهشی دوره‌ها

ب: سیاست اجرایی 
تحقق اهداف فوق نیازمند سیاستگذاری و برنامه‌ریزی است و سیاست‌هایی که فاقد آینده‌نگری، دوراندیشی، واقع‌بینی و تداوم لازم باشد و مورد عنایت و پشتیبانی مداوم و همه‌جانبه مسئولان جامعه و دانشگاه قرار نگیرد، علی‌رغم صرف منابع مهم مالی و انسانی ره به جایی نخواهند برد.
از سوی دیگر‌، لازمه توفیق در اجرای سیاست‌ها و برنامه‌ها در اولویت‌بودن تحصیلات تکمیلی برای همه بخش‌ها و مدیریت‌های دانشگاه می‌باشد.
در تدوین سیاست‌های اجرایی برای تحقق اهداف فوق‌الذکر از رهنمودهای ارزشمند ریاست محترم جمهوری و وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری بهره‌گیری شده است.

• رشد کیفی دوره‌های تحصیلات تکمیلی
• رشد کمی دوره‌های تحصیلات تکمیلی و بهبود هرم توزیع دانشجویان با تأکید بر دوره‌های دکترا
• عنایت ویژه به دوره‌های تحصیلات تکمیلی علوم پایه به عنوان زیربنای علوم مهندسی
• بسترسازی برای ایجاد دوره‌های دکترا در کلیه رشته‌های مرتبط با زمینه‌های فعالیت علمی این دانشگاه
• توجه خاص بر ارائه دوره‌های بین رشته‌یی مورد نیاز
• اهتمام در شناخت دوره‌های تحصیلات تکمیلی تعریف نشده و مورد نیاز به منظورایجاد این دوره‌ها از طریق مراجع ذی‌ربط
• بهبود ساختار و ساز و کار تحصیلات تکمیلی
• تقویت اختیارات اجرایی و بهبود امکانات دانشکده‌ها به تناسب گستردگی و عملکرد
• تأکید بر کاربردی کردن موضوعات پایان‌نامه‌های مهندسی با اولویت رفع نیاز جامعه
• زمینه‌سازی برای پذیرش دانشجویان خارجی

• گسترش ارتباط بین تحصیلات تکمیلی دانشکده‌ها و حوزه ستادی توسط شبکه اطلاع‌رسانی
• ایجاد بانک‌های اطلاعاتی، نرم‌افزارهای مورد نیاز و استفاده از شبکه‌های اطلاع‌رسانی در زمینه خدمات آموزشی تحصیلات تکمیلی
• اجراء، مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گویی دانشکده‌ها در ثبت‌نام، به روز نگهداشتن اطلاعات آموزشی دانشجویان و گزارش‌گیری‌های مربوط
• ارائه برنامه کوتاه مدت و میان مدت تحصیلات تکمیلی از سوی دانشکده‌ها در چارچوب سیاست‌های کلی دانشگاه

• بررسی روش‌های اجرایی جذب دانشجویان ممتاز
• زمینه‌سازی تمهیدات لازم به منظور افزایش مداوم کیفیت آموزش از قبیل:
     - استفاده از کتب و مراجع جدید و مقالات علمی به روز
     - برنامه‌ریزی مناسب آموزشی
     - استفاده از وسایل کمک آموزشی و مکان‌های مناسب برای برگزاری کلاس‌ها
     - تقویت نظارت بر محتوای آموزشی گروه‌ها
     - نظرخواهی منظم از دانشجویان و ارائه جمع‌بندی آن به مراجع ذی‌ربط
• جلب همکاری وسیع‌تر کادر علمی توانمند در دوره‌های تحصیلات تکمیلی
• زمینه‌سازی برای شرکت دانشجویان تحصیلات تکمیلی به خصوص دوره دکتری در مجامع علمی معتبر داخلی جهت ارائه مقاله
• برنامه‌ریزی و تدارک شرایط کار مناسب (فضا، تسهیلات کاری و ...) جهت حضور تمام وقت دانشجویان تحصیلات تکمیلی در دانشگاه
• بازنگری مقررات و آیین‌نامه‌های مربوط به تحصیلات تکمیلی، رفع نواقص و تکمیل آنها به خصوص در زمینه استاد راهنمای پروژه، تصویب و اجرا و ارزیابی پروژه‌ها و جلسات دفاع از رساله
• تدوین ضوابط تنظیم بودجه تحصیلات تکمیلی دانشکده‌ها و نحوه توزیع آن و سایر منابع مالی مربوط و نظارت بر هزینه کردن آنها در چارچوب سیاست‌ها و برنامه‌های تحصیلات تکمیلی دانشگاه
• بازبینی و بهبود نظام نظارت بر فعالیت‌های تحصیلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی از طریق گسترش میزان مشارکت و همکاری و مسئولیت‌پذیری دانشکده‌ها
• تدوین روش‌های تشویق عوامل ممتاز درتحصیلات تکمیلی دانشگاه (دانشجو، فارغ‌التحصیل، استاد راهنما، گروه آموزشی ، دانشکده و .... )
• بررسی موانع و مشکلات تحصیلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی و ارائه همکاری‌های علمی برای رفع آنها
• تدوین ضوابط (تشویقی و تنبیهی) لازم به منظور فارغ‌التحصیل‌شدن به موقع دانشجویان و ارائه راهکارهای اجرایی در این راستا

به منظور توسعه امکانات و تقویت تسهیلات و ارتقاء کیفیت دوره‌های تحصیلات تکمیلی، حمایت و پشتیبانی مالی و معنوی در زمینه‌های مختلف و در چارچوب سیاست‌های تحصیلات تکمیلی به عمل می‌آید. برخی از این اقدامات منحصراً در حیطه مسئولیت حوزه تحصیلات تکمیلی می‌باشد در حالی‌که برخی دیگر به صورت حمایت از اقداماتی است که مسئولیت اجرایی آن به عهده سایر حوزه‌ها می‌باشد. با توجه به شرایط موجود اقدامات حمایتی و پشتیبانی در کوتاه مدت عمدتاً به صورت توسعه زیرساخت، تهیه ضوابط و ارائه راهکارها و ... صورت می‌پذیرد که به عنوان مثال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حمایت از برنامه‌های توسعه کتابخانه‌های مرکزی و اقماری به منظور تقویت امکانات اطلاع‌رسانی مورد نیاز اعم از نشریات ادواری، کتاب، CD، ارتباط با پایگاه داده‌ها و بانک‌های اطلاعاتی از طریق شبکه اطلاع‌رسانی، سفارش مقالات و جستجوی رایانه‌ای از بانک‌های اطلاعاتی
• تأمین یارانه جهت تکثیر مقالات و جستجوی رایانه‌ای اطلاعات
• حمایت از برنامه‌های مرکز کامپیوتر دانشگاه و مراکز اقماری به منظور تقویت تسهیلات کامپیوتری(سخت افزار و نرم افزار) برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده‌ها
• جلب حمایت مالی و معنوی از پروژه‌هایی که در چارچوب سیاست‌های پژوهشی دانشگاه و در ارتباط با رفع نیازهای کشور باشند.
• همکاری در فعالیت‌های مدیریت روابط بین‌الملل دانشگاه به منظور فراهم نمودن زمینه‌های همکاری بین دانشگاه و مراکز علمی و پژوهشی داخلی و خارجی در جهت ارتقاء کیفیت تحصیلات تکمیلی و تلاش در اجرای طرح تعاون بین دانشگاهی (اطلاع‌رسانی)
• همکاری در فعالیت‌های دفتر ارتباط با صنعت دانشگاه در جهت تقویت
  زمینه‌های همکاری فیمابین در راستای تأمین و تربیت نیروی متخصص مورد نیاز و اجرای پروژه‌های مورد نظر صنایع در مقاطع تحصیلات تکمیلی
• تلاش در جهت معرفی فعالیت‌های تحصیلات تکمیلی دانشگاه با همکاری واحدهای مسئول از قبیل تهیه پوستر، آمار و سایر ملزومات شرکت در نمایشگاه‌ها، بروشورهای مختلف، ارائه اخبار و ....
  تفصیل سیاست‌ها و خط مشی اجرایی تحصیلات تکمیلی این دانشگاه به شرح مندرج شامل یک مقدمه ، سه بند و 16 ماده در سیصد و چهل و چهارمین جلسه هیأت رئیسه مورخ 26/12/76 به تصویب رسیده است.                ابتدای مطلب