چکیده این رساله به شرح زیر می‌باشد:

هزینه چرخه عمر به مجموعه هزینه‌هایی اطلاق می‌شود که در دوره عمر یک سیستم و یا یک زیرساخت به آن تحمیل می‌گردد. در زمینه حمل و نقل جاده‌ای و شبکه راهی، هزینه چرخه عمر مجموعه هزینه‌های برنامه‌ریزی، طراحی، ساخت، بهره‌برداری و نگهداری از تسهیلات را در بر می‌گیرد. پرداخت‌کنندگان این هزینه‌ها موسسات و سازمان‌های متولی توسعه و نگهداری راه، کاربران راه‌ها و افراد جامعه هستند. با توجه به تعدد پرداخت‌کنندگان، عمر طولانی راه‌ها و ریسک و عدم قطعیت در پیش‌بینی مخارج، برآورد هزینه چرخه عمر راه‌ها فرآیندی پیچیده و دشوار است. به همین دلیل تاکنون کاربرد اصلی روش تحلیل هزینه چرخه در سطح پروژه محدود بوده که با کمک آن گزینه‌های مختلف اجرای پروژه‌های توسعه، نگهداری و بهره‌برداری راه‌ها مقایسه می‌شود.
در تحلیل هزینه چرخه عمر برای برآورد هزینه‌های آتی برخی از مدول‌های هزینه‌ای، نیاز به پیش‌بینی وجود دارد. پارامتر‌های اقتصادی، عملکرد روسازی، متغیر‌های مربوط به حجم ترافیکی و شرایط آب و هوایی بر هزینه‌های آتی تاثیرگذار هستند و نیاز به پیشبینی این متغیر‌ها وجود دارد. در این مطالعه، برای در نظر گرفتن ریسک در محاسبه هزینه چرخه عمر پیشنهاد شده است که از ترکیب توابع چگالی احتمال و شبیه‌سازی مونت‌کارلو استفاده شود. این ترکیب می‌تواند عدم قطعیت را در محاسبه هزینه چرخه عمر لحاظ نماید. در همین راستا، دو متغیر نرخ تنزیل به عنوان متغیر اقتصادی و ضخامت لایه‌های روسازی به عنوان متغیر عملکرد و کیفیت روسازی مورد بررسی قرار گرفتند و توابع چگالی احتمالی برای آن‌ها پیشنهاد شد. نتایج نشان می‌دهد، تابع چگالی احتمال مقدار حدی کمینه، بهترین برآورد را برای نرخ تنزیل ارائه می‌دهد. همچنین تابع چگالی احتمال دوجمله‌ای مثبت و منفی به ترتیب برای ضخامت لایه‌های آسفالتی و سنگدانه‌ای بهترین برآورد را برای برداشت ضخامت به صورت گسسته با دستگاه رادار نفوذی ارائه می‌کند و نیز تغییرات ضخامت به صورت پیوسته از توابع چگالی احتمال گاما و یا گوسی معکوس تبعیت می‌کند.
در ادامه، مدلی یکپارچه برای تحلیل هزینه چرخه عمر در سطح شبکه و پروژه ارائه شده است که در آن ابتدا قطعات و تقاطعات در یک شبکه راه مورد بررسی و ارزیابی می‌شود و سپس با توجه به تحلیل هزینه‌های انجام شده و هزینه‌های پیش‌بینی شده در آینده، بهترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری در راه‌ها که بیشترین منفعت را در دوره تحلیل بدست می‌دهد، انتخاب می‌شود. تحلیل هزینه چرخه عمر در سطح شبکه بر مبنای ساخت ماتریس شبکه تحت شرایط پایه بدون انجام هرگونه پروژه در سطح شبکه و سپس مقایسه تاثیر اقتصادی اجرای پروژه‌ها در قالب تغییرات هزینه چرخه عمر شبکه انجام می‌شود. در گام بعد، بهترین روش و گزینه‌های اجرای پروژه‌ها با استفاده از تحلیل‌های اقتصادی هزینه چرخه عمر احتمالی پیشنهاد می‌شود. برای محاسبه هزینه‌های سازمانی در سطح پروژه، روش هزینه‌یابی فعالیت‌محور پیشنهاد شده است.
در این تحقیق دو مطالعه موردی انجام شده است؛ برای سطح شبکه، شبکه تهران و برای سطح پروژه، پنج بزرگراه مهم ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعه سطح شبکه نشان می‌دهد، هزینه‌های توسعه و نگهداری شبکه می‌تواند به شکل مناسب‌تری توزیع شود و مطالعه سطح پروژه که برای مقایسه هزینه‌های روسازی ماندگار و معمولی انجام شد، نشان داد که هزینه‌های چرخه عمر راه‌های با روسازی ماندگار بین ۵ تا ۲۰ درصد کمتر از راه‌های با روسازی معمولی است. نتایج نشان می‌دهد، استفاده از مدل‌های تحلیل هزینه چرخه عمر احتمالی در سطوح شبکه و پروژه می‌تواند صرفه‌جویی‌های قابل توجه اقتصادی را برای کشور به همراه داشته باشد.

کلمات کلیدی: تحلیل هزینه چرخه عمر در سطح پروژه، تحلیل هزینه چرخه عمر در سطح شبکه، تحلیل احتمالی هزینه چرخه عمر، مدل یکپارچه هزینه چرخه عمر

رایانامه جهت ارتباط با دانشجوی فوق: Aamini [AT] iust.ac.ir