|
با پیشرفت سریع علوم و فنآوری پیشرفتـه و پیچیدگی روز افزون آن، مقیــاس تولیــد و خدمات آن چنــــــان گستــــرش یافتـه که رشتههای سنتی مهندسی، پاسخگوی کلیـــه مسائل سازمانهـا نیستند. برای جبران این کمبودها، از تلفیق رشتههای گوناگون علوم و مدیریت، اقتصاد و روشهای مهنـدسی، « مهندسی صنایع» به وجودآمده است .
رشته مهندسی صنایع، با مسایلی از قبیل: کنترل و هماهنگی فعالیت‌ها، برنامه‌ریزی تولید، کنترل کیفیت، استفاده مؤثر ماشین آلات، تجهیزات و امکانات، بهبود سیستم‌ها، بهبود ایمنی و .. سروکار دارد و میتواند در طرح، ایجاد و یا بهبود سیستم های متشکل از انسان، مواد، ماشین آلات و تجهیزات کمک موثری بنماید. مهندسی صنایع، شامل روش‌هایی است که منجر به بهبود عملکرد کلی سیستم می شود. این امر، توسط معیارهای اقتصادی، کیفیتی، تاثیرات محیطی و ارتباط آنها با رفاه بشر سنجیده میشود، لذا حیطه وظایف یک مهندسی صنایع، وسیع تر از وظایف سایر مهندسان است. به عبارت دیگر، هر مهندس صنایع، علاوه بر کسب تخصص در زمینه های فنی باید از آموزش کافی در علوم رفتاری و گروهی و علوم زیستی نیز برخوردار باشد .
واحدهای صنعتی و تولیدی کشور علیرغم بهره مندی از ماشین آلات و وسایل پیشرفته، در بسیاری از موارد فاقد یک نظام و سیستم صنعتی هستند . مشخصاً در اینگونه واحدها با مسائل صنعتی به طور مقطعــی برخورد و به ارتباطی منطقی بین اجزای سیستم کمتـــر توجه شده است. این ضعف، عمدتاً به لحاظ کمبــود کادر کارشناسی در سطح علمی بالا است. با بهره گیـــــری از فارغ التحصیلان این رشتـــه میتوان به میزان قابل توجهــــی به این کمبــود پایان داد .
ضعف عمده دیگر در برنامه ریزی بلندمـدت در سطوح مختلف وزارتخانه ها و سازمانهای ستادی است. لذا دانش آموختگان مهندسی صنایع با مشارکت رشته های تخصصی دیگر، میتوانند با روشهای علمی در امر برنامه ریزی در سطح وزارتخانه ها و سازمانها این نقیصه را جبران نمایند. از جمله سمت های سازمانی که به طور نمونه از تخصص مهندسی صنایع بهره می‌گیرند می توان به موارد زیر اشاره نمود :
رئیس مهندسی صنایع، سرپرست امور سازمانی، رئیس امور برنامه‌ریزی و بودجه، سرپرست امور سازمانی، رئیس وام و سرمایه‌گذاری، رئیس برنامه‌ریزی و تحلیل‌های مالی، سرپرست آمار و گزارش‌های تطبیقی، رئیس امور راه‌اندازی طرح‌ها، سرپرست هماهنگی و پشتیبانی تدارکاتی، رئیس مهندسی فرآیند، کارشناس ارشد بودجه و کنترل هزینه، سرپرست برنامه‌ریزی، سرپرست کنترل و پیشرفت برنامه‌ها، رئیس برنامه‌ریزی و کنترل پروژه، تحلیل‌گر سیستم، مهندس برنامه‌ریز، کارشناس ایمنی، کارشناس تشکیلات و روش‌ها، مدیر پروژه، مدیر انتقال تکنولوژی، رئیس تعمیر و نگهداری، برنامه‌ریز و سرپرست بانک اطلاعاتی، مسئول سیستم‌های پشتیبانی مدیریت، مدیر تکنولوژی، برنامه‌ریز تولید و رئیس سالن تولید .
نهایتاً، می توان گفت،
-
- مهندسی صنایع علمی است که باید آن را هنرمندانه به کار گرفت
هنری است که باید آن را علمی آموخت
-
- و فنی است که باید آن را با ذوق در آمیخت .
مهندس صنایع کار آفرین است
-
- و موجب خلاقیت و نوآوری در سازمان می شود .
به این ترتیب، نه تنها در واحدهای صنعتی، که در هر سازمان و سیستم دیگری، مهندسی صنایع حضوری موثر دارد . |