عنوان رساله: مدلسازی رقابت زنجیره های تامین با رویکرد تئوری بازیها

  دانشجو: اشکان حافظ الکتب، E_Mail: ashkan_shirazi 2000@yahoo.com

  استاد راهنما: دکتر احمد ماکوئی

  اساتید مشاور: دکتر جلالی- دکتر تیموری

  اساتید داور: دکتر جبل عاملی- دکتر سجادی- دکتر اکبری جوکار- دکتر نخوی

  تاریخ دفاع: دوشنبه 25/2/1391 – کلاس 314– ساعت 16

چکیده

  مدیریت زنجیره تأمین و ریسک همواره دو مفهوم وابسته به یکدیگر هستند. مدیریت زنجیره تأمین دارای حوزه‌های تصمیم‌گیری مختلفی است و در هر یک از این حوزه‌ها، روش‌های متفاوتی جهت مدیریت ریسک توسعه داده شده است. از آنجا که در یک بازار رقابتی تصمیمات استراتژیک زنجیره به تصمیمات زنجیره‌های رقیب وابسته است، در این تحقیق، مفهوم جدیدی از ریسک در یک بازار رقابتی توسعه داده می‌شود و آن عبارت است از احتمال شکست یک زنجیره تأمین از زنجیره‌های رقیب. با داشتن چنین تعریفی روش‌های سنتی مدیریت ریسک را می‌بایست به گونه‌ای توسعه داد که تأثیر تصمیمات رقبا نیز در آن منعکس شود. در مدل مفهومی در نظر گرفته شده، زنجیره‌ها در بازار با یکدیگر رقابت می‌کنند. آن‌ها سعی می‌کنند ریسک خود را در بازار رقابتی کاهش دهند، یعنی احتمال از دست دادن مشتریان را حداقل کرده و مشتریان زنجیره‌های دیگر را نیز جذب کنند. از سویی دیگر در هر زنجیره، شرکای زنجیره نیز در حال همکاری و رقابت با یکدیگرند، همکاری جهت تولید محصول و خدمات بوده و رقابت جهت کسب سهم بیشتر از سود کل زنجیره تأمین می‌باشد. رویکردی که در این راستا به خوبی می‌تواند تعاملات تصمیمات یک زنجیره تأمین را در مقابل رقبا مدل‌سازی و تحلیل کند تئوری بازی است. همان‌طور که در مرور ادبیات توضیح داده خواهد شد تئوری بازی‌ها رایج‌ترین روش در تحلیل تصمیم‌گیری زنجیره‌های تأمین در زمانی است که این زنجیره‌ها با رقبای خارجی مواجه می‌شوند.

  تحقیقات بسیاری ریسک را صرفاً در داخل زنجیره و جهت مدل‌سازی همکاری و رقابت شرکای زنجیره در نظر گرفته‌اند و مقالاتی نیز وجود دارند که رقابت چند شرکت را در بازار رقابتی مدل‌سازی کرده‌اند. نوآوری این تحقیق، پیشنهاد تلفیق دو بازی داخل زنجیره و خارج زنجیره با یکدیگر است. بدین ترتیب از یک سو یک زنجیره یک بازی با زنجیره‌های تأمین رقیب در بازار خواهد داشت تا اینکه ریسک خود را در مقابل محصولات و خدمات ارائه شده توسط آن‌ها کمینه کند، از سوی دیگر این تصمیمات می‌بایست توسط شرکای داخل زنجیره پشتیبانی شود. به بیان دیگر در مرحله بعدی بازی همکاری و رقابت داخل زنجیره مطرح می‌شود به شرطی که خروجی آن همان ویژگی‌های محصول و خدماتی باشد که در مرحله قبل تعیین شد.

  در واقعیت هیچ‌کدام از دو بازی فوق مستقل از یکدیگر انجام نمی‌شوند چراکه تصمیمات استراتژیک یک زنجیره در بازار (به عنوان مثال توسعه محصول جدید و قیمت‌گذاری) بر تعاملات داخل زنجیره تأثیرگذار است و از سویی دیگر تعاملات داخل زنجیره (مانند قیمت انتقالی، کیفیت مواد و سطح سرویس) بر موفقیت زنجیره در بازار موثر می‌باشد، در واقعیت اتخاذ چنین تصمیمات دوجانبه‌ای در ذهن تصمیم‌گیران زنجیره صورت می‌گیرد و هدف این رساله مدل‌سازی و حل آن جهت پشتیبانی از این تصمیمات است.

  واژه کلیدها: مدیریت زنجیره تأمین، ریسک، تئوری بازی‌ها، رقابت و همکاری