افسردگی فصلی
آیا به هنگام تغییر فصل از بهار و تابستان به پاییز و زمستان، دچار تغییرات روحی و اخلاقی شدهاید؟ آیا متوجه شدهاید که در طی پاییز و زمستان، بیحالتر هستید؟ آیا طی پاییز و زمستان بیشتر میخوابید، اما به هنگام بیداری باز هم احساس خستگی میکنید؟ آیا اضطراب، غمگینی یا افسردگی را بیشتر احساس میکنید؟ فعالیتهای ثمربخش و خلاقانه شما کاهش مییابد؟ آیاکنترل شما براشتها و وزنتان کمتر شده است؟
آیا مشکلات حافظهای و تمرکزی بیشتری پیدا میکنید؟ آیا کمتر بیرون میروید و فعالیت اجتماعیتان کاهش یافته است؟ آیا مقابله با فشارهای روحی و عصبی را سخت و امیدواریتان به آینده کاهش مییابد؟ آیا به هنگام پاییز و زمستان از زندگیتان کمتر لذت میبرید؟ اگر پاسخ شما به 2 مورد یا بیشتر از سوالات فوق، «بله» باشد، احتمالاً شما نیز یکی از هزاران افرادی باشید که گرفتار «اختلال خلقی فصلی» یا Seasonal Affective Disorder هستند .
این اصطلاح برای توصیف نوعی از افسردگی بهکار میرفت که به طور منظم در وقت خاصی از سال به دلیل افزایش فشار ناشی از کار بروز میکرد. در حال حاضر این اصطلاح برای نوع خاصی از افسردگی به کار میرود که در اثر کاهش نور آفتاب به هنگام نزدیک شدن فصول سرد و کوتاه شدن طول روز بروز میکند. افراد مبتلا به این افسردگی علاقه شدید به مواد قندی و یا شکلات پیدا میکنند و نیاز شدید به خواب در آنها ایجاد میشود. این اختلالات باعث خودکشی، دوری از اجتماع و بدرفتاری در مدرسه یا محل کار میشود .
علائم اختلالات خلقی فصلی در پاییز و زمستان
• افسردگی
• امید نداشتن
• عصبانیت
• کمبود انرژی
• احساس سنگینی در بازوها و پاها
• تمایل به تنهایی
• زیاد خوابیدن
• کاهش علاقه به فعالیت
• تغییر اشتها و زیاد مصرف کردن غذاهای شیرین
• افزایش وزن
• مشکل در تمرکز
سفر کردن در فصول سرد سال به یک منطقه گرم باعث می شود که روح و جسمتان تازه شود و از افسردگی دور شوید.
علت اختلالات خلقی فصلی
ژنتیک، سن و مواد شیمیایی بدن نقش مهمی را بازی میکنند. از عوامل دیگر می توان موارد زیر را نام برد:
ساعت بیولوژیک بدن: این ساعت میداند که چه زمانی شما باید بخوابیدوچه زمانیباید ازخواببیدار شوید. کاهشمقدار اشعه خورشید موجب تداخل درساعت بیولوژیک بدن میگردد. این تداخل موجب افسردگی نیز میگردد.
مقدار هورمونسروتونین (هورمون شادی آور): کاهش مقدار این هورمون بر خلق و خو اثر میگذارد. کاهش اشعه خورشید باعث کاهش سروتونین و افزایش افسردگی میگردد.
مقدار هورمون ملاتونین (هورمون خواب): تغییرات فصول میتواند باعث تداخل در تعادل هورمون طبیعی ملاتونین شود. نقش ملاتونین در خواب و خلق و خو می باشد.
عوامل خطر برای اختلالات خلقی فصلی
• مونث بودن
• سابقه خانوادگی
• سابقه ابتلا به افسردگی
تشخیص
پزشک از شما راجع به خلق و خو، رفتار و کردار و افکار، خوابیدن، برنامه غذایی و کارتان میپرسد.
آزمایشات بدنی: برای اطمینان از اینکه مشکلات جسمی باعث افسردگی گردیده است یا نه.
درمان
• نور درمانی: در این روش شما در مقابل یک جعبه مخصوص نوردرمانی قرار میگیرید. نور درمانی باید شبیه نور در محیط خارج باشد تا باعث تغییرات در مواد شیمیایی در مغز و تغییر خلق و خو شود. نوردرمانی یکی از اولین درمانها برای اختلالات خلقیفصلی میباشد.
• دارودرمانی: مصرف داروهای ضد افسردگی
• روان درمانی: این اختلالات باعث تغییر در مقدار مواد شیمیایی در مغزو به دنبالآن تغییرخلق وخو میشود. روان درمانیکمک میکندکه افکار و رفتار منفی را دور کنید و استرس را کنترل کنید.
عوامل اساسی برای جلوگیری از افسردگی در زمستان
• دقت در مصرف مواد شیرین: افزایش مصرف شکر وفرآوردههای دارای آرد سفید، بر سیستم بیوشیمیایی بدن اثر خواهد داشت و اثرات آن همانند مواد مخدر خواهد بود و افسردگی را به دنبال خواهد داشت.
• مصرف امگا 3: مصرف امگا3، اثرمثبت برجسم و روح دارد. امگا3 ، ضد التهاب میباشد و سلامت روح و ذهن را به ما می دهد و برای ثبات خلق و خو مفید می باشد.
• به دیگران کمک کنید. هدفمند بودن در زندگی و کمک کردن به افراد، یک پادزهر قوی برای افسردگی می باشد.
• ورزش کنید. به کلاسهای ورزش بروید و یا خود در خانه ورزش کنید.
• از نورچراغاستفادهکنید. نور درمانییکی از شیوههای ضدافسردگی میباشد.
• مصرف روزانه ویتامین D در فصول سرد سال باعث بهتر شدن خلق و خو میشود.
• لباسهای به رنگروشنبپوشید. ارتباطی بین نگاه مثبت و پوشیدن لباسهای روشن وجود دارد. با توجه به این ارتباط، مغز شروع به تفکر میکند و از افسردگی دور میشود. اگر همیشه در فصول سرد سال، رنگ های تیره بپوشید، لاغرتر به نظر میآیید، اما احساس خواهید کرد که هر روز به یک مراسم عزا می روید.
• بیرون بروید. در هوای سرد، بیرون بروید. همان نورکم نیز میتواند بر روی سیستم مغزی شما اثر داشته باشد و مرکز عاطفی را تقویت کند و ویتامین D را به بدنتان برساند و مهمتر از همه باعث جلوگیری از افسردگی گردد.
• با دوستان خود در تماس باشید. هنگامی که با هم باشیم، خلق و خویمان نیز بهتر است. مردم نیاز به تفریحات دسته جمعی دارند.
• سفر کنید. سفر به یک منطقه گرم باعث میشود که روح و جسمتان تازه شود و از افسردگی دور شوید.
• برنامهریزیکنید. در فصول سرد، میتوانید خانه خود را نقاشی کنید و یا کمد لباسهای خود را مرتب کنید ، گاراژ خود را تمیز کنید و غیره. این کارها باعث میشود که شما از مشکلات خود دور شده و یک احساس موفقیت و شادکامی را در خودتان بوجود آورید.
• فعالیت کنید. مثلاً آموختن این که چگونه ضبط و ویرایش نوار را انجام دهیم، شرکت در کلاس های خطاطی و یا ساختن وب سایت شخصی از جمله کارهایی است که سرمای پاییز و زمستان را به حداقل می رساند.