بیشتر شما تمرکز را فکر کردن به یک موضوع ویژه به صورت مطلق ، کامل و صد در صد می دانید در حالی که چنین چیزی نه تنها برای شما که برای هیچ انسانی در هیچ شرایطی ممکن نیست. شما باید بپذیرید که به هر حال ، همیشه عواملی حواس شما را پرت می کنند که بعضی از آنها منشاء ذهنی و درونی دارند و بعضی دیگر منشاء محیطی و بیرونی دارند و از محیط اطراف شما نشأت می گیرند. تمرکز حواس یعنی عوامل حواس پرتی را به حداقل رساندن. آنچه مسلم است استعداد بالقوه تمرکز حواس در همگان وجود دارد اگر همه توانایی ها را به عضله تشبیه کنید ، قوی ترین و عضلانی ترین افراد را در نظر بگیرید، وقتی به دنیا آمده اند از عضلاتی ساده و نرم مانند دیگران برخوردار بودند اما تمرین و ممارست باعث شده که آنها به مرور در رشد عضلانی خود پیشرفت کنند. به یقین می توان گفت که علاقه مهمترین شرط در ایجاد تمرکز حواس است. هرچه علاقه شما به یک موضوع بیشتر باشد،تمرکز فکر شما بر آن بیشتر می شود. طبیعتاً خیلی از درسها مورد علاقه ما نیستند. با آنها چه کار کنیم تا علاقمند شویم:

  1. شاید مهمترین راه ایجاد علاقه، کسب اطلاعات اولیه درباره موضوع می باشد اطلاعات اولیه باید ساده باشند. اگر شما در ابتدا مطالب دشوار را جستجو کنید، به جای علاقمندی بیزار می شوید. اطلاعات اولیه باید کم حجم باشند. یادگیری، تدریجی است. اگر شما 9 ساعت مطالعه مستمر جغرافی را در یک روز به یک ساعت مطالعه در 9 روز تبدیل کنید بازده فوق العاده بیشتری خواهید داشت. اطلاعات اولیه باید به شکل خوبی ارائه شوند. به کاربردهای عملی مطالب علمی فکر کنید. مثلاً قبل از اینکه مثلثات بخوانید به این فکر کنید که تمام حرکات کشتی ها روی اقیانوس بر اساس نسبتهای مثلثاتی انجام می گیرد. در هر درس باید دروس را اساسی بخوانید. قبل از فراگیری انتگرال، مفهوم مشتق را دریابید. قبل از آنکه حد را بفهمید نمی توانید مشتق را درک کنید. بعضی از افراد وقتی می خواهند درس بخوانند به یکباره به سراغ فرمول ها می روند. درست مثل اینکه بخواهید یک سریال تلویزیونی را از قسمت دهم تماشا کنید.

  2. شناخت قانون هر چیزی شما را به آن علاقمند می کند. اگر خیلی ها از تماشای تنیس لذت نمی برند به خاطر آن است که از قانون شمارش امتیازها در آن آگاهی ندارند. قبل از شروع مطالعه کشف کنید محوری که مطالب کتاب حول آن دور می زند چیست؟

  3. پس از مطالعه، کتاب و متن و نمودار و فرمول ها را به زبان خود بیان کنید. زبان گردانی یکی از اصول مطالعه است پیچیده ترین مطالب را به زبان ساده، قابل فهم و بیان خوشایند برگردانید.

  4. مطالبی که بار هیجانی بیشتر دارند، بیشتر در حافظه می مانند و بهتر به خاطر آورده می شوند. با کتاب خود شوخی کنید. مثالهایی مهیج، شادی آفرین و حتی خنده دار بزنید. مانند موتور سوار ( الکترون) در خیابانی خلوت (سیم) به سرعت حرکت می کند که ناگهان به دیواری ( مقاومت) برخورد می کند و آن وقت احساس می کند پروانه ها دور سرش می چرخند ( روشن می شود).

  5. برای شروع هر کار باید این را بپذیرید که دشواریهایی در مسیر وجود دارد و تلاش لازم است . کسانی که از کوه بالا می روند و قله را فتح می کنند هرگز به دشواریهای راه نمی اندیشند. مدام در ذهن خود موفقیت های نهایی را مجسم کنید.

  6. یکی از عوامل مهم در ایجاد تمرکز حواس و افزایش دقت در هنگام مطالعه آگاهی از هدف مطالعه است « هدف من یادگیری این فصل است یا اینکه نمره خوبی بگیرم نادرست است». اهداف وقتی قابل دسترسی اند که مشخص، دقیق، روشن و واضح باشند.

  « هدف من این است که بدانم در آینه های مقعر، افزایش فاصله کانونی چه تغییراتی در تصویر ایجاد می کند»

  شاید شما تا به حال خیلی به حواس پرتی فکر کرده باشید و بارها از خود پرسیده باشید که چرا گاهی به هنگام مطالعه حواس آدم پرت می شود؟ حواس پرتی چیزی نیست جز تمایل ذاتی ذهن به درگیری و فعالیت. ذهن شما همواره می خواهد درگیر و مشغول باشد. بنابراین اگر آنچه که اکنون انجام می دهید در شما درگیری و مشغولیت ایجاد کند، فکر شما دیگر لزومی احساس نمی کند که به جای دیگر برود و در آنجا درگیر شود، اما اگر در انجام این کار، درگیری ذهنی ایجاد نشود، ذهن شما شتابان به جایی می رود که خود را در آنجا مشغول کند و این همان حواس پرتی است.

  بالا

  تهیه و تنظیم:

  نیلوفر امیرزاهدی

  کارشناس ارشد روان شناسی بالینی